Dolara gel dolara

Beynime kilometre yazdirmaya degecek bir konu degil, onun icin bu konu hakkinda pek bisey yazmiyorum, ama durup dururken su aklima geldi (hani millet PISA sinavlarindan falan da konusuyor ya! bu arada bu sinavlari hayatimda ilk defa duyuyorum) ve yazayim dedim. Konu dolar bozdurmakla ilgili, ama ben burda dolar bozdurmanin ya da merkez bankasinin piyasaya dolar surmesinin dolarin artisini neden engelleyemeyeceginin ayrintilarina girmeyecegim. Sadece ve sadece toplama cikarma kullanarak iki uc islemde birseyi aciklayacagim. Simdi boyuklerimiz diyor ki dolar bozdurun (ya da yuro farketmez, ben burda dolar diyecegim) ki kurlar dussun. Eyyyy boyuklerimiz, siz hic oturup bir hesap yaptiniz mi? Diyelim ki Turkiye Cumhuriyeti'nin nufusu 80 milyon. Diyelim ki her aile 4 kisiden olusuyor. O zaman Turkiye Cumhuriyeti'nde 20 milyon aile var demektir. Buraya kadar anladiniz mi eyyy boyuklerimiz, sorunuz var mi? O zaman devam edelim, yine diyelim ki her ailenin ortalama $500 bozduracak kadar tasarrufu var (ki bu sayi gercekten Turkiye Cumhuriyeti icin cok ciddi bir sayidir). O zaman ne oluyor? Toplamda bozdurulabilecek doviz miktari 20 milyon X $500 = 10 milyar dolar. Sorusu olan var mi ey boyuklerimiz? Yani siksan siksan en fazla 10 milyar dolar cikar. Simdi ben ayni fikirde olmamakla birlikte, boyuklerimizin dedigi kisi basina dusen milli gelirin $10 bin oldugunu kabul edip (benim gorusum iki, iki bucuk bin dolar civarinda) Turkiye Cumhuriyeti'ndeki toplam milli gelirin 800 milyar dolar (80 milyon kisi X 10 bin dolar) oldugunu hesapliyorum. Yani boyuklerimiz diyor ki piyasaya 10 milyar dolar para surun ki 800 milyar dolarlik ekonomi kurtulsun. Hmmmm! Yani ekoniminin 80'de biri kadar para surmekle ekonomiyi kurtaracakmisiz? Bu suna benziyor. Diyelim ki bir ailenin yillik ortalama geliri 40 bin lira, ve bu ailenin oraya buraya borcu var, odeyemiyor ve zor duruma dusuyor. Boyuklerimiz diyor ki bu aileye bir kereye mahsus olmak uzere 500 lira verirsek, aile kurtulur. Ki dolar bozdurmakla aileye verilen 500 lira tam olarak ayni sey degil. 500 lira verilen ailenin durumu dolar bozdurulan Turkiye Cumhuriyeti'nin durumdan daha iyi, cunku aile karsiliksiz 500 lira aliyor, ama dolar bozduranlar karsiliginda Turk Lirasi geri aliyor, sonucta karsiliginda bir mal satin aliyor dolar bozduranlar. Burdan ne sonuc cikiyor? Ya boyuklerimiz bize yalan soylemis Turkiye Cumhuriyeti'nin kisi basina dusen milli geliri $10 bin degil ki 10 milyar dolarla ekonomi kurtulabiliyor, ya da bunu soyleyen kisiler her zaman oldugu gibi soru calarak okullara girip ve yine soru calarak bu okullari bitirip, torpille bu pozisyonlara gelmisler, konuyu bilmiyorlar, ya da dolari kisa vadede spekulasyonla biraz dusurup tanidiklarina dolar toplaticaklar, ondan sonra da tabiki dolari tutamayacaklari icin dolar firlayacak, oradan zenginler cikacak ortaya. Soyle anlatayim, dolari toplayip, sonra firladigi zaman hemen bozdurup, piyasadaki degisikliklere daha gec cevap veren yatirim araclarina (gayri menkul gibi) yatirirsaniz. Bu yatirim araclarinin fiyatlari 6 ay ile 2 sene icinde bu degisikliklere cevap verecegi icin, parayi misliyle katlamis olursunuz, buradan da yeni zenginler turer. Ya da olay bu 3 olasiligin hepsi! Biraz uzun oldu ama anlatabildim galiba.